AMEA-nın Arxeologiya və Etnoqrafiya İnstitutunun şöbə müdiri Arif Məmmədov: "Goranboy rayonu ərazisində yerləşən Həmənli kəndi vaxtı ilə Nizami Gəncəviyə verilən Həmdünya kəndidir. Bu kəndin yerini müəyyənləşdirmək üçün biz həm arxeoloji materiallardan, həm də tarixi məlumatlardan istifadə etməli olduq. Bir tərəfdən şairin özü tərəfindən verilən məlumatlar, digər tərəfdən ondan sonrakı dövrdə yaşayan müəlliflərə müraciət etdik".

Arxeoloq onu da bildirdi ki, ərazidə həmçinin Nizami dövrünə aid xeyli sayda maddi-mədəniyyət qalıqları, məmulatlar, metal əşyalar, numizmatik materiallar, ictimai binaların qalıqları aşkarlanıb. İctimai bina qalıqları əsasən çiy kərpicdən hörülüb. Nizami Gəncəvi Həmidünya kəndinin verilməsi haqqında məlumatları öz əsərlərində də bildirib. Kənd şairə verildikdən sonra Qızıl Arslanın göstərişi ilə bu kəndə 5 km uzunluğunda saxsı borularla su xətti çəkilib.

"14-cü əsrin müəllifi Həmdullah Qəzvini qeyd edir ki, Nizami Gəncəviyə verilən kənd boz dağlardan təxminən 3 km aralıda yerləşir. Həmin kəndin yaxınlığından ticarət karvan yolu keçir. Həmin yolun üstündə körpü var. Aparılan qazıntılar nəticəsində göstərilən bütün obyektlər aşkarlanıb".

Arxeoloq qazıntılar zamanı su borularının aşkarlandığını deyirlər və bu fakt da ərazinin həmin kənd olmasını deməyə əsas verir. Ərazidə Nizaminin əsərlərində bəhs etdiyi "Şirin bulaq" da tapılıb. Bulaqdan təxminən 150 metr məsafədə - 7 qəbirdən ibarət olan qəbristanlıq
olub. Həmin qəbirlərin də yerini müəyyənləşdirmək mümkün olub. Eyni zamanda qədim "İpək yolu"nun üzərində yerləşən Karvansaray aşkarlanıb. Hazırda Karvansarayın hasarları müəyyənləşib. Bildirək ki, yuxarıda sadalanan obyektlərin hamısını Nizami Gəncəvi öz əsərlərində tam dəqiqliyi ilə vurğulayıb.